2009 veya 2010'da çok yoğun otobüs yolculuklarım sırasında Kamil Koç'ta bir film seyretmiştim. rasgele açtığım bir film, "Eichmann". Avner Less'in (Jane Fonda'nın oğlu) Eichmann'ı sorguladığı ve bu sorgulamanın hikayesinin anlatıldığı. Çok etkilenmiştim.
Yıllar sonra başka bir film karşıma çıktı. Hannah Afrendt'in Eichmann'ın yargılanmasını izlemek üzere Kudüs'e gelmesi ve orada yaşadıkları üzerine kurulu bir filmdi (2013). Bu ziyaretten sonra Hannah Arendt "Kötülüğün Sıradanlığı - Eichmann Kudüs'te" kitabını yayınlamış.
Daha sonra 2018'de Ben Kingsley'in Eichmann'ı canlandırdığı başka bir filmi seyrettim. Filmde Eichmann'ın Arjantin - Buenos Aires'ten İsrail'e kaçırılış öyküsü anlatılıyordu. Bu üç filmi farklı dönemlerde seyrettim.
Satın alma listemde sonlara koyduğum "Hannah Arendt - Kötülüğün Sıradanlığı"nı aldım ve okumaya başladım.
Aslında bu kitabı "Kötülük" üzerine planladığım "okuma tema"sı listesine koymuştum. Bu temada okuma sıralamamı "Kötülük Mektupları - Spinoza – Blyenbergh" ile başlayıp kötülük üzerine diğer düşünürlerin kitapları ile devam etmeyi planlamıştım (İyinin ve Kötünün ötesinde - Nietzsche; Modern Düşüncede Kötülük: Alternatif Bir Felsefe Tarihi - Susan Neimann; Kötülük Üzerine Deneme - Terry Eagleton) gibi yayınlar vardı. Spinoza'yı okuyup küçük notlar da almıştım.
Genel olarak 2. dünya savaşında "şu kadar insan öldürüldü", "şu kadar yahudi, çingene gaz odalarında yok edildi" gibi genel geçer ifadelerle yaşanılanların nasıl görmezden gelindiğini, "sıradanlaştığını", kendi içimizde çevremizde her tür aykırılıklara (!) yönelik "nihai çözüm"cülüğün ne denli kendi zihinlerimizin içine kök saldığını görmek beni dehşete düşürdü.
Okumanızı ve mutlaka üzerinde biraz olsun tefekküre dalıp "ne olmuş" diye düşünmenizi tavsiye diyorum.
Yukarıdaki filmleri de aşağıdaki sıra ile seyrederseniz bir bütünlüğe erişebilirsiniz.
Yakalanma hikayesi: Operation Finale: https://www.imdb.com/title/tt5208252/?ref_=nv_sr_1
Eichmann - Sorgulama: https://www.imdb.com/title/tt0901481/
Hannah Arendt - Duruşma: https://www.imdb.com/title/tt1674773/?ref_=nv_sr_1
Kitap: Kötülüğün Sıradanlığı: https://www.idefix.com/.../Politika/urunno=0000000319053...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder